Wydawnictwo
Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Monografia stanowi podsumowanie konferencji naukowej pt. „Społeczne uwarunkowania gospodarki leśnej – teraźniejszość i przyszłość”, zorganizowanej przez Nadleśnictwo Karnieszewice (RDLP w Szczecinku) w dniach 23–24 maja 2024 roku. Temat konferencji i będąca jej efektem publikacja wpisują się w działania zmierzające w kierunku usystematyzowania problemów lasów wokół dużych miast oraz tych obszarów leśnych, co do których społeczeństwo formułuje oczekiwania związane przede wszystkim ze zmniejszeniem czy też wręcz zaniechaniem pozyskiwania drewna.

Publikacja porządkuje i syntetyzuje tematy dotyczące roli lasów i stanowi dobry przyczynek do refleksji nad wielowątkowymi aspektami polskiego leśnictwa kryjącymi się pod pojęciem „społecznych uwarunkowań gospodarki leśnej”. To ważny głos praktyków i środowiska naukowego w toczącej się dyskusji na temat kierunku rozwoju leśnictwa. Upowszechnia i promuje wiedzę o działaniach leśników związanych z realizacją społecznych funkcji lasów.

Na podstawie Wstępu

Jarosław Czarnecki, Roman Jaszczak
Wstęp
Roman Jaszczak
1. Różne aspekty funkcji społecznej lasów z punktu widzenia urządzania lasu
Marlena Baranowska, Marlena Kowalkowska, Emilia Wysocka-Fijorek, Anna Koprowicz, Robert Korzeniewicz, Adrian Łukowski, Wojciech Kowalkowski
2. Potencjał lasów cennych przyrodniczo w zaspokajaniu potrzeb społecznych
Andrzej Stec
3. Lasy o zwiększonej funkcji społecznej – zarys problemu
Tadeusz Wagner
4. Doświadczenia w urządzaniu lasów o społecznej funkcji na przykładzie RDLP w Szczecinku
Wojciech Hłopaś
5. Wyznaczanie wiodących funkcji lasu na podstawie lasów społecznych wokół miasta Kielce 63
Tomasz Wanic, Tomasz Zaleski, Piotr Wężyk, Katarzyna Kozłowska-Kozak, Katarzyna Bajorek-Zydroń, Przemysław Szwałko
6. Możliwości zagospodarowania składowiska odpadów po produkcji sody na terenie Krakowa
Marek Wajdzik, Artur Kuś
7. Analiza migracji zwierząt w terenach o dużej presji antropogenicznej na podstawie monitoringu przejścia dla zwierząt przez autostradę A4 w pobliżu Krakowa 94
Andrzej Kuczkowski
8. Archeologia terenów leśnych – doświadczenia i perspektywy na przykładzie lasów RDLP w Szczecinku
Katarzyna Lesner
9. Współpraca z Lasami Państwowymi w rehabilitacji dzikich zwierząt
Tomasz Kurek, Paweł Tyrka
10. Praktyczna realizacja idei prawidłowej komunikacji społecznej w Nadleśnictwie Karnieszewice

 Przedstawiona do zaopiniowania monografia zawiera zbiór referatów wygłoszonych podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej w Nadleśnictwie Karnieszewice w dniach 23-24 maja 2024 r. Monografia nie jest bardzo obszernym opracowaniem: obejmuje 10 tekstów o łącznej objętości 149 stron maszynopisu. Podzielone zostały one na dwa bloki: 1) społeczno-prawne i 2) ekologiczne uwarunkowania zrządzania lasami o podwyższonej roli społecznej.

Struktura maszynopisu stanowi odzwierciedlenie sesji konferencji. Należy zauważyć, że prace obejmują bardzo różne zagadnienia, zarówno bezpośrednio odwołujące się do społecznych aspektów gospodarki leśnej i wyznaczania lasów o wiodącej funkcji społecznej, jak i pośrednio związane ze społecznymi aspektami gospodarowania w lasach (jak np. referat dotyczący migracji zwierząt na obszarach o dużej presji antropogenicznej, dziedzictwa archeologicznego w lasach czy możliwości rekultywacji obszarów na obszarze aglomeracji krakowskiej). Szerokie spektrum poruszanych zagadnień ujawnia bogactwo problematyki wiążącej się pod pojęciem „społecznych uwarunkowań gospodarki leśnej”, różnorodność punktów widzenia i wagę poruszanego zagadnienia, jednocześnie nie wyczerpując tej problematyki. Bazując bowiem jedynie na koncepcji trzech filarów zrównoważonego rozwoju, a także gospodarki leśnej, nie sposób nie zauważyć, że w poruszanych przez Autorów zagadnieniach uwidacznia się praktyczny brak problematyki dotyczącej ekonomicznych aspektów gospodarki leśnej na obszarach o szczególnie istotnym znaczeniu społecznym. Pozostaje mieć nadzieję, że brak ten zostanie wypełniony podczas przyszłych konferencji.

Tematyka monografii stanowi bardzo aktualne zagadnienie, stanowiące ważny punkt debaty politycznej na temat roli lasów i Państwowego Gospodarstwa Leśnego w zaspokajaniu różnorodnych potrzeb społecznych. Jest to kwestia budząca wiele emocji, a od sposobu jej rozwiązania zależeć będzie postrzeganie leśnictwa w naszym kraju w najbliższych dekadach i akceptacja społeczna dla działań Lasów Państwowych i resortu ochrony środowiska. Ważne jest przy tym, aby wiedza o dotychczasowych, realizowanych od wielu dekad, działaniach środowiska leśników, związanych z realizacją społecznych funkcji lasów była upowszechniana i promowana. Rola i dokonania leśników w zakresie kształtowania obszarów leśnych dla potrzeb społecznych są bowiem bezsprzeczne, a obecnie często narzucane przeciwstawianie leśników i społeczeństwa jest nieprawdziwe, niesprawiedliwe i szkodliwe dla wszystkich zainteresowanych lasami stron. Dlatego ważny jest głos praktyków i środowiska naukowego, prostujący nieprawdziwe i niepełne informację i wskazujący na już zrealizowane zadania, jak również definiujący potrzeby w zakresie społecznych aspektów gospodarki leśnej w przyszłości. Tym samym opracowanie jest bardzo cenną i ważną pozycją w toczącej się debacie na temat kierunków rozwoju gospodarstwa leśnego w Polsce.

Dr hab. Adam Kaliszewski, prof. IBL

Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi

Instytut Badawczy Leśnictwa