Wydawnictwo
Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Konkurencyjność spółdzielni mleczarskich stanowi istotne zagadnienie w kontekście rozwoju sektora rolno-spożywczego, szczególnie w regionach o silnych tradycjach mleczarskich, takich jak województwo wielkopolskie. Niniejsza monografia przedstawia kompleksową analizę czynników wpływających na zdolność konkurencyjną spółdzielni mleczarskich, uwzględniając aspekty ekonomiczne, technologiczne, organizacyjne i rynkowe.

Publikacja zawiera szczegółową diagnozę sektora mleczarskiego w województwie wielkopolskim wraz z omówieniem wyników badań empirycznych dotyczących potencjału konkurencyjnego spółdzielni mleczarskich. Przeprowadzona przez Autorów dogłębna analiza teoretyczna wskazuje kluczowe determinanty przewagi konkurencyjnej badanych podmiotów, a także wyzwania, jakie stoją przed spółdzielniami w obliczu wpływu globalnych zmian na lokalną produkcję mleka i jego przetworów, zmieniających się regulacji prawnych i rosnących oczekiwań konsumentów.

Monografia adresowana jest do środowiska akademickiego, praktyków sektora mleczarskiego, przedstawicieli instytucji wspierających rozwój spółdzielczości oraz wszystkich zainteresowanych problematyką konkurencyjności w przemyśle spożywczym.

Autorzy

Celem głównym podjętych badań było określenie potencjału i pozycji konkurencyjnej spółdzielni mleczarskich z województwa wielkopolskiego w odniesieniu do krajowego sektora mleczarskiego. Badania dotyczyły okręgowych spółdzielni mleczarskich funkcjonujących w województwie wielkopolskim. Zakres czasowy badań obejmował lata 2007–2019. W części empirycznej pracy wykorzystano sprawozdania finansowe i z posiedzeń zarządu badanych spółdzielni mleczarskich. Zastosowano wielowymiarową analizę porównawczą i syntetyczne miary konkurencyjności podmiotów gospodarczych w postaci autorskich mierników syntetycznych dotyczących oceny konkurencyjności badanych podmiotów.
Spółdzielnie mleczarskie województwa wielkopolskiego są mniej konkurencyjne w odniesieniu do krajowego sektora mleczarskiego, co wynika głównie z mniejszego potencjału konkurencyjności. Dwa z badanych podmiotów charakteryzowały się wyższą konkurencyjnością na tle średniej dla kraju. Kluczowym czynnikiem determinującym konkurencyjność spółdzielni mleczarskich jest skala prowadzonej działalności. Większość ma zasięg lokalny, oferując podstawowe artykuły mleczarskie, co utrudnia dotarcie do konsumentów na rynku ogólnopolskim. Cechują się one dobrymi wynikami finansowymi, jednak relatywnie mała skala działania i niewielkie zasoby utrudniają osiągnięcie silnej pozycji na rynku krajowym.

Wprowadzenie 
1. Pojęcie konkurencyjności 
1.1. Konkurencyjność w ujęciu definicyjnym 
1.2. Wymiary konkurencyjności 
1.3. Modele konkurencyjności 
1.4. Podsumowanie

2. Czynniki kształtujące konkurencyjność podmiotów gospodarczych
2.1. Wprowadzenie
2.2. Czynniki konkurencyjności podmiotów gospodarczych
2.3. Determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw mleczarskich 
2.4. Determinanty konkurencyjności sektora rolno-spożywczego
2.5. Podsumowanie

3. Metody oceny konkurencyjności w naukach ekonomicznych
3.1. Wprowadzenie
3.2. Metody pomiaru konkurencyjności w teorii ekonomii 
3.3. Metody pomiaru konkurencyjności przedsiębiorstw 
3.4. Metody pomiaru konkurencyjności sektora 
3.5. Podsumowanie 

4. Rynek mleka w Polsce 
4.1. Wprowadzenie 
4.2. Produkcja mleka w Polsce
4.2.1. Znaczenie produkcji mleka w krajowym rolnictwie
4.2.2. Liczba gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka 
4.2.3. Pogłowie i mleczność krów 
4.3. Przetwórstwo mleka w Polsce
4.3.1. Struktura przedsiębiorstw i znaczenie spółdzielczości w sektorze mleczarskim 
4.3.2. Tendencje w przetwórstwie mleka 
4.3.3. Regionalne zróżnicowanie przemysłowego przetwórstwa mleka 
4.3.4. Wyniki finansowe przedsiębiorstw mleczarskich
4.4. Popyt na produkty mleczarskie 
4.4.1. Spożycie i wydatki w gospodarstwach domowych 
4.4.2. Handel zagraniczny produktami mleczarskimi 
4.5. Podsumowanie

5. Konkurencyjność spółdzielni mleczarskich specjalizujących się w przetwórstwie mleka w województwie wielkopolskim w latach 2007–2019 na tle średnich wyników dla Polski
5.1. Wprowadzenie 
5.2. Charakterystyka spółdzielni mleczarskich w województwie wielkopolskim 
5.3. Ocena kondycji finansowej spółdzielni mleczarskich w województwie wielkopolskim 
5.4. Ocena konkurencyjności spółdzielni mleczarskich w województwie wielkopolskim 
5.5. Podsumowanie 

Zakończenie i wnioski 
Aneks 

The main objective of this research was to determine the potential and competitive position of dairy cooperatives from Wielkopolskie voivodeship in relation to the national dairy sector. The research concerned district dairy cooperatives operating in this voivodeship. The time frame of the research covered the years 2007–2019. The empirical part of the work used financial statements, reports from the board meetings of the dairy cooperatives studied. A multidimensional comparative analysis and synthetic measures of the competitiveness of economic entities were used in the form of original synthetic measures regarding the assessment of the competitiveness of the entities being studied.
Dairy cooperatives in Wielkopolskie voivodeship at the national level, which is mainly due to a lower competitiveness potential. Two of the dairy cooperatives studied were characterized by higher competitiveness against the average for the country. The key factor determining the competitiveness of the dairy cooperatives is the scale of their activities. The vast majority of the entities studied conduct local activities offering basic dairy products, which makes it difficult to reach consumers on the national market. They are characterized by good financial results, but the relatively small scale of operations and the size of resources make it difficult to achieve a strong position on the domestic market.