Wydawnictwo
Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

In this paper, the issue of food market relationships is considered from the consumer perspective. The paper comprises eight sections. The first one introduces the term and structure of relationships between consumers and enterprises. The next sections present selected phenomena and trends occurring in food markets, as seen from the relational perspective.

We realize that important topics related to relationships between enterprises and consumers are addressed in this paper only to a small extent.
However, we hope it may become the starting point for further investigation, in-depth studies and scientific research, thus providing inspiration for
expanding the current knowledge.

[ze wstępu]

Problematyka relacji występujących pomiędzy podmiotami rynku należy do zagadnień o rosnącym znaczeniu w ujęciach zarówno teoretycznych, jak i praktycznych. Istotność zagadnienia relacji wynika również z faktu, iż mogą one być rozpatrywane w układach B2B i B2C. W obu tych obszarach obserwuje się rozwój piśmiennictwa, który jest wynikiem rosnącego zainteresowania autorów wywodzących się z nauk o zarządzaniu i ekonomii.
W kontekście rynków B2C warto podkreślić znaczenie relacji w kreowaniu wartości dla klientów końcowych oraz tworzeniu innowacji poprzez współpracę między przedsiębiorstwem a konsumentami. Poprzez kształtowanie relacji z konsumentami można generować również innowacyjność, a tym samym kreować wartości dla właścicieli przedsiębiorstw oraz dla konsumentów. Ciekawe są w tym zakresie obserwowane praktyki budowania zaufania i dobrego wizerunku oraz trwałych relacji z klientami na rynkach żywnościowych. Zaznaczone powyżej zjawiska w znacznym stopniu dotyczą rynków żywnościowych i wyzwań, z którymi rynki te muszą się zmierzyć. Rozwój rynków żywnościowych, ich heterogeniczność, powodują, że może ujawnić się na nich pełne spektrum powiązań relacyjnych oraz zjawisk związanych z działaniem sieci biznesowych.
W niniejszym opracowaniu problematyka relacji na rynkach żywnościowych rozpatrywana jest z perspektywy konsumentów. W początkowej części opracowania wprowadzono czytelnika w pojęcie i strukturę relacji pomiędzy konsumentem a przedsiębiorstwem. W drugiej części przedstawiono wybrane zjawiska i trendy występujące na rynkach żywnościowych w perspektywie relacyjnej. Przedstawiono między innymi uwarunkowania funkcjonowania i perspektyw rozwoju rynku żywności ekologicznej w Polsce. Omówiono znaczenie relacji z konsumentami w działaniach na rzecz zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności na rynkach żywnościowych. Poruszono też zagadnienie koncepcji Fair trade i poziomu świadomości tego pojęcia na rynku Polskim, a także postrzeganie wartości zdrowia jak i stosunku do zrównoważonego rozwoju na przykładzie społeczeństwa Węgier. Opracowanie kończą rozważania na temat zachowań i potrzeb informacyjnych oraz roli zrównoważonego opakowania w relacjach na rynku żywności.

INTRODUCTION 
Michał Gazdecki, Elżbieta Goryńska-Goldmann

1. THE MEANING AND STRUCTURE OF A RELATIONSHIP ON CONSUMERS’ MARKET
Michał Gazdecki

2. SELECTED TRENDS ON THE FOOD MARKETS AS A DRIVING FORCE OF CREATING RELATIONSHIPS WITH CONSUMERS
2.1. Organic food market in Poland: insights, opportunities and challenges 
Mariola Grzybowska-Brzezińska
2.2. Clusters and consumers: relationships and effects
Dominika Kuberska
2.3. Introducing the Fair trade movement in Poland: a case study
Eszter Tóth
2.4. Examination of Lifestyle of Health and Sustainability market groups with particular focus on Hungary
Virag Agnes Kiss, Marietta Kiss, Peter Popovics, Zoltan Szakaly
2.5. Informational activity of consumers in the Polish organic food market
Renata Nestorowicz
2.6. Consumer information need in the food market
Elżbieta Goryńska-Goldmann
2.7. The role of sustainable packaging in B2B relationships between food business operators
Joanna Zjawin

FINAL REMARKS
Michał Gazdecki, Elżbieta Goryńska-Goldmann

Whether seen from a theoretical or practical perspective, the relationships between market operators are a topic of growing importance. The significance of relationships is also due to the fact that they may be considered in the context of both B2B and B2C systems. There are more and more papers addressing both of these areas, reflecting the growing interest of authors from management and economic sciences.
In the context of B2C markets, note, it is worth to underline the important contribution of relationships to the value for final customers and to the development of innovation driven by cooperation between the enterprise and consumers. By developing their consumer relationships, enterprises may also generate innovativeness and, thus, create value for the owners and consumers. In this area, an interesting discovery are the practices for building trust, positive image and sustainable customer relationships in the food markets. The above developments considerably affect the food markets and the challenges they face. The development and heterogeneity of food markets is the reason why they can experience the full spectrum of relationships and phenomena associated with the operation of business networks.
In this paper, the issue of food market relationships is considered from the consumer perspective. The initial section of this paper introduces the term and structure of relationships between consumers and enterprises. The second section presents selected phenomena and trends occurring in food markets, as seen from the relational perspective. The operating conditions of and prospects for the Polish organic food market are also discussed. The authors also emphasize the importance of consumer relationships in actions taken to boost competitiveness and innovativeness in food markets. Additionally, this paper presents the concept and awareness of fair trade in the Polish market as well as the perception of health as a value, and attitudes towards sustainable development, illustrated by the example of the Hungarian society. In the final part, this paper considers the consumer information activity and the role of sustainable packaging in food market relationships.